Zadaniem współczesnej szkoły jest dążenie do wszechstronnego rozwoju osobowości uczniów. Wiąże się to nie tylko z dbałością o odpowiedni poziom wiedzy uczniów, ale również udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Dzieci stają przed wieloma problemami, z którymi nie potrafią sobie poradzić.
Szybkie tempo życia, brak zainteresowania czy akceptacji może być przyczyną wielu nieprawidłowości w emocjonalnym rozwoju dziecka. W tym wypadku biblioterapia jest formą psychicznego wsparcia i może być wykorzystywana w terapii pedagogicznej. Ze strony nauczycieli biblioterapia cieszy się coraz większym zainteresowaniem, co zachęciło mnie do opracowania tego programu.
Pojęcie biblioterapii kojarzono niegdyś z medycyną, obecnie weszło już na stałe do terminologii pedagogicznej i utożsamiane jest z różnymi rodzajami oddziaływania, których celem jest stymulacja rozwojowa, uspołecznienie, wzmocnienie potencjału intelektualnego, wyrównywanie braków oraz korygowanie zaburzeń.
Od dawien dawna książka pełniła wielorakie funkcje m.in. wspomagała proces wychowania i kształcenia, ostatnio zauważono jeszcze jeden z ważkich elementów literatury, jakim jest funkcja terapeutyczna. Prowadząc zajęcia tego typu należy pamiętać, że ich celem nie jest rekomendacja książki, lecz celowy program zajęć wymagający dokładnego przygotowania.
Biblioterapia stawia przed prowadzącym różne cele, a program winien być dostosowany do indywidualnych potrzeb grupy docelowej, dlatego zanim zostanie opracowany trzeba wziąć pod uwagę następujące aspekty zagadnienia:
– rozpoznanie potrzeb uczestników,
– diagnoza,
– właściwy dobór literatury,
– dopasowanie celów programowych,
– dobór grupy,
– opracowanie postępowania terapeutyczno – wychowawczego.
W związku z powyższym, po wstępnym rozpoznaniu problemu, wyróżnione zostały następujące etapy procesu biblioterapeutycznego, które będą konsekwentnie realizowane:
– identyfikacja z bohaterem literackim lub filmowym – mówienie o swoich problemach,
– projekcja – narzucanie bohaterowi przez uczestnika własnej teorii życia w celu wpłynięcia na bieg wydarzeń, nadanie nowego sensu,
– odreagowanie i katharsis (oczyszczenie uczuć, wzruszenie, zachwyt), co można rozpatrywać w kategoriach przeżycia estetycznego, moralnego, jak i terapeutycznego (doznanie ulgi),
– wgląd, czyli włączenie nowych wartości do własnego systemu, zrozumienie siebie i innych, a czasem nawet zmiana postawy.
Z wybranego punktu widzenia biblioteka pełni głównie funkcję humanistyczno- wychowawczą, czyli rozwojową, której nie można postrzegać jako typowe działania o charakterze psychologicznym. Zajęcia te są zaledwie pewnym wycinkiem, fragmentem działań podjętych na terenie szkoły.
W czasie trwania warsztatów wykorzystywane będą różne formy aktywności m.in. zajęcia czytelnicze, psychoruchowe, relaksacyjne i plastyczne.
Zajęcia, przeznaczone dla uczniów klas I-III, będą się odbywały w trakcie lekcji, w salach klasowych według harmonogramu ustalonego z wychowawcą.
Hanna Pietruczanis – Zarembska
