Precyzyjne ruchy rąk należą do najbardziej skomplikowanych . Od rozwoju motoryki małej zależny jest pomyślny rozwój umiejętności samoobsługi, rysowania, pisania i artykulacji, a także szeroko pojętej komunikacji. Podstawowym założeniem wychowania każdego dziecka jest stworzenie mu możliwie najkorzystniejszych warunków wszechstronnego rozwoju i przygotowanie go do podjęcia w pełni samodzielnego życia. Niestety, czasem na drodze rozwoju dziecka pojawiają się różne trudności, które sprawiają, że to przygotowanie staje się bardzo trudne, a nierzadko nawet niemożliwe. Bardzo ważna jest umiejętność jak najszybszego dostrzeżenia pojawiających się kłopotów, ponieważ im wcześniej zostanie podjęta profesjonalna interwencja, tym większe są szanse na całkowite ich pokonanie.
Ręka, jako wyspecjalizowany narząd, odpowiedzialna jest w naszym ciele za wiele funkcji. Jej doskonałość polega na tym, że służy nam jako silne narzędzie do popychania, podnoszenia ciężarów, siłowania się a jednocześnie potrafi wykonywać bardzo precyzyjne i skomplikowane ruchy jak szycie czy pisanie. Taka szeroka specjalizacja kończyn sprawia, że to w głównej mierze ich sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania każdego człowieka. To wskazuje dobitnie na ogromne znaczenie funkcjonalne ręki w naszym życiu. Jeśli mamy sprawne ręce, potrafimy wykonać dookoła siebie większość czynności, co sprawia, że jesteśmy dużo bardziej niezależni od innych osób.
O deficytach w zakresie funkcjonowania rąk można mówić w bardzo szerokiej skali: od całkowitych niezdolności do kontrolowania ich ruchów, do drobnych trudności grafomotorycznych. Na każdym etapie warto proponować dziecku odpowiednie oddziaływania tak, aby wypracować z nim możliwie najlepszą sprawność, co automatycznie przekłada się na jakość jego życia.
Niepokojące objawy, które mogą wskazywać na zaburzenia małej motoryki :
– dziecko niechętnie podejmuje czynności manualne (malowanie, lepienie z plasteliny, układanie drobnych przedmiotów),
– dziecko ma problemy z nauką czynności samoobsługi (ubieranie, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików),
– dziecko ma wyraźnie obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyny górnej i obręczy barkowej,
– dziecko ma problemy z koordynacją obu rąk podczas zabaw manipulacyjnych,
– dziecko wykonuje czynności wymagające dużej precyzji zbyt wolno lub za szybko i niedbale,
– szybkość ruchów dziecka nie jest dostosowana do zadania,
– nie lubi dotykać nowych i różnorodnych faktur,
– dostarcza sobie dodatkowych doznań proprioceptywnych i domaga się zdecydowanego i mocnego ucisku dłoni np. siada na własnych dłoniach, bardzo mocno zaciska ręce na przedmiotach, uderza rękami w przedmioty o ostrych i wyraźnych fakturach.
Na zajęcia będą przyjmowane dzieci z opiniami lub wskazane przez nauczyciela, który zauważy taką potrzebę.
Hanna Pietruczanis – Zarembska
